Kobieto, to musisz wiedzieć o hiszpańskim!

To, co najbardziej lubię w akcji "W 80 blogów dookoła świata" to fakt, iż wspólny mianownik, jakim jest temat przewodni jest zawsze na tyle elastyczny, że pozwala biorącym udział w akcji blogerom stworzyć teksty różnorodne, oryginalne i bardzo często, na pierwszy rzut oka, zupełnie z sobą niezwiązane. Tak jest i w tej edycji, której myślą przewodnią jest kobieta.

Na mój blog (jeśli wierzyć statystykom) zaglądają głównie kobiety, poczułam więc potrzebę, by z tej okazji podzielić się kilkoma uwagami na temat języka hiszpańskiego z kobiecej perspektywy. Można z niej bowiem dojrzeć kilka zjawisk, których warto mieć świadomość. Tak się bowiem składa, że pewne hiszpańskie słowa, zwroty czy wyrażenia odzwierciedlają patriarchalne postrzeganie rzeczywistości lub po prostu utworzyły się z typowo męskiej perspektywy.

Paradoks języka, w mojej opinii, polega na tym, iż jednocześnie odzwierciedla i kształtuje rzeczywistość. Może być zarówno bierny, jak i aktywny, wszystko bowiem zależy od jego użytkowników. Ci jednak, by aktywnie na niego wpływać, powinni wiedzieć, co w językowej trawie piszczy.

W związku z tym przygotowałam na dziś kilka specyficznych (z naszego punktu widzenia) hiszpańskich wyrażeń oraz, tam gdzie to możliwe, kilka o wiele bardziej neutralnych odpowiedników. Abyś miała nie tylko świadomość, ale i wybór.

No i wiedz, że w tekście pojawia się trochę wulgaryzmów, na wypadek jeśli ich wyjątkowo nie lubisz (aczkolwiek wcale nie dlatego, że jesteś kobietą, to nie ma tutaj nic do rzeczy).

Kobieta

¡Hombre! - gdzie tam jest miejsce dla kobiety?

Podczas gdy w języku polskim istnieje wyraźne rozróżnienie na "człowieka", "mężczyznę" i "kobietę", po hiszpańsku słówko "hombre" określa zarówno człowieka, jak i mężczyznę. Już na wstępie widzimy więc wyraźną nierówność, która rozwinęła się w bardzo osobliwym, z językowego punktu widzenia, kierunku. Wiesz, co powie Hiszpan, kiedy będzie zdziwiony czymś, co właśnie powiedziałaś lub będzie chciał złagodzić nieco swoje słowa? Wykrzyknie ¡hombre! - niezależnie od płci, a potem będzie kontynuował swoje wywody. Nie wierzysz? To zerknij do słownika RAE na hasło hombre właśnie.

Wprawdzie wykrzyknienie ¡hombre!, przynajmniej teoretycznie nie odnosi się ani do płci, ani nawet do konkretnego rozmówcy, trzeba jednak przyznać, że jest ono bardzo specyficzne i znam sporo kobiet (szczególnie nie-Hiszpanek), które uznają je za kuriozalne, by nie powiedzieć drażniące.

Uwaga na me la suda i me la trae floja

Hiszpanie kochają wulgaryzmy (co nieco na ten temat znalazło się w tekście Zagadka hiszpańskich przekleństw ), szczególnie te dosadne i związane z genitaliami, ekskrementami i życiem seksualnym. Będąc kobietą warto mieć świadomość szczególnie dwóch wyrażeń - "me la suda" i "me la trae floja". Oba odnoszą się do sytuacji, w których coś jest nam zupełnie obojętne, zupełnie nas nie obchodzi. Trzeba jednak mieć na uwadze, że w obu tych wyrażeniach "la" odnosi się do słówka "la polla", które jest wulgarnym i potocznym określeniem penisa.

Gdzieś kiedyś spotkałam się z interpretacją "la" jako wymiennego zarówno z "la polla", jak i "la vagina", co jest ciekawym zabiegiem językowym, nie wiem jednak, na ile przyjętym w ogólnej językowej świadomości. Jeśli więc, na wszelki wypadek, nie masz ochoty posługiwać się tymi wyrażeniami, lepiej powiedzieć "me importa un pepino" lub "me importa un bledo".

Hiszpańskie jaja

Po hiszpańsku wyrażeń ze słówkami "huevo" i "huevos" jest mnóstwo. O ile w liczbie pojedynczej, huevo może odnosić się zarówno do jajka, jajnika, jak i jądra, o tyle w liczbie mnogiej, szczególnie w utartych wyrażeniach, najczęściej opisuje jądra znane też wulgarnie jako "cojones".

A zatem, kiedy masz wszystkiego dość, niekoniecznie chcesz mówić "estoy hasta los huevos/cojones" - zawsze możesz użyć wyrażenia "estoy hasta las narices", które zresztą jest bliższe polskiemu "mam tego po dziurki w nosie". Z drugiej strony, jeśli masz ochotę użyć wersji z huevos, to też masz takie prawo, fajnie jest jednak wiedzieć, co się mówi.

Z kolei, bardzo kolokwialne i koniec końców, wulgarne wyrażenie "no tener huevos de hacer algo" można zastąpić bardziej eleganckim "no tener el valor de hacer algo" (nie mieć odwagi czegoś zrobić).

La polla y un coñazo

Jeśli miałaś okazję przebywać wśród Hiszpanów posługujących się głównie językiem potocznym, z pewnością wiesz, że kiedy coś jest super, mówią oni: "esto es la polla" (czyli,jak już wiemy, wulgarne określenie penisa), jednak kiedy uważają coś za nudne, powiedzą: "esto es un coñazo" (zgrubienie od wulgarnego słowa coño, które jest związane z żeńskimi narządami rozrodczymi). Dlaczego akurat to, co męskie ma kojarzyć się z czymś fajnym, a to co żeńskie wręcz przeciwnie? Szczególnie kiedy istnieją alternatywy.

Kiedy coś jest superowe można przecież powiedzieć "es la leche" (la leche - mleko) lub "es la repera" (to słowo samo w sobie nie znaczy nic konkretnego, a występuje jedynie w wyrażeniu "ser la repera"). Z kolei kiedy coś jest nudne jak flaki z olejem, do naszej dyspozycji mamy o wiele bardziej neutralne wyrażenie "ser un rollo" (un rollo, to między innymi, rolka).

Język hiszpański (jak zresztą każdy inny) bywa bardzo stronniczy, a wyrażenia, które zebrałam w ramach dzisiejszego wpisu tak naprawdę są tylko skromnym wycinkiem tego zjawiska. Jeśli interesuje cię ten temat, w Internecie można trafić na sporo ciekawych artykułów poruszających te kwestie, jak choćby tutaj lub tutaj.

A teraz dwie ważne informacje. Po pierwsze, poniżej znajdziesz linki do wpisów pozostałych uczestników tej edycji, które bardzo ci polecam. Po drugie, jeśli prowadzisz bloga o języku lub/i kulturze danego kraju i masz ochotę zasilić nasze szeregi (nasze, to jest, Blogów językowo-kulturowych) napisz maila o tu: blogi.jezykowe1[at]gmail.com.

CHINY Biały Mały Tajfun: Z czym się Chińczykom kojarzą kobiety?

DANIA Ukryty Kot: Kobieta w języku duńskim

FINLANDIA Suomika: Kobiece sprawy po fińsku (tylko dla kobiet!)

FRANCJA Demain,viens avec tes parents!: Stąd do wieczności

Madou en France: 8 niezwykłych kobiet, które odmieniły Francję

GRECJA

Powiedz to po grecku: O określeniach kobiety w języku greckim

GRUZJA

Gruzja okiem nieobiektywnym: Kobiety w języku gruzińskim

IRLANDIA

W Krainie Deszczowców: Kobieta po irlandzku

JAPONIA