Hiszpańskie słowa rodzaju żeńskiego z męskim rodzajnikiem

Dlaczego mówi się "el agua", ale "las aguas"?

Gramatyka języka hiszpańskiego pełna jest "małych ciemnych plam", które trochę zaburzają obraz mowy Cervantesa jako najprostszego języka świata. Jedną z nich jest, na przykład, kwestia rodzaju rzeczownika i wyjątkowych przypadków, które odbiegają od reguł. Jakiś czas temu przedstawiłam listę rzeczowników, które zawsze są rodzaju żeńskiego lub męskiego, natomiast dzisiaj skupimy się na bardzo zagadkowym zjawisku, czyli użyciu rodzajnika męskiego z rzeczownikami rodzaju żeńskiego.

Na początek odpowiedzmy sobie na pytanie, w przypadku których rzeczowników stosuje się tę zasadę?

Rzeczowników rozpoczynających się na literę "A" lub "H" (które są jednocześnie akcentowane) składających się najczęściej z jednej sylaby.

Powodem użycia rodzaju męskiego (czyli "el" lub "uno") są względy estetyczne związane z wymową. Po prostu "el agua" brzmi lepiej i jest prostsze do wymówienia niż "la agua". I to właśnie dlatego powiemy "el agua" lub "el alma", ale "las aguas" i "las almas", ponieważ w liczbie mnogiej nie musimy się już trudzić z skomplikowaną wymową.

Dlaczego Hiszpanie mówią "el agua fría"?

Sprawa komplikuje się nieco w przypadku, gdy do rzeczownika dodajemy przymiotnik. Jako że przymtionik zawsze uzgadnia się z rodzajem rzeczownika, a przecież w naszym przypadku jest on rodzaju żeńskiego, taki sam rodzaj przybierze przymiotnik. Stąd "el agua fría" i oczywiście "las aguas frías".

Ważne! Wyjątkiem od tej reguły jest słowo "arte", które w liczbie pojedynczej jest rodzaju męskiego (el arte moderno), ale w mnogiej żeńskiego (las bellas artes). Od tej reguły jest jeszcze jeden wyjątek, jakim jest el Arte Poética.

Dlaczego Hiszpanie mówią "la misma agua"?

Niestety przymiotnik będzie sprawcą jeszcze paru innych problemów. Wszystko zależy bowiem od tego, czy stoi za czy przed rzeczownikiem. Ten pierwszy przypadek omówiłam powyżej, ten drugi natomiast jest równie ciekawy, ponieważ powoduje zamianę rodzajnika "el" na "la". Dlaczego? Dlatego, że po pojawieniu się rzeczownika przed rzeczownikiem znika problem niewygodnych do wymówienia słów. Stąd też powiemy "la misma agua" oraz "las mismas aguas", jako że w liczbie mnogiej tradycyjnie już nie pojawiają się żadne problemy z wymową.

Dlaczego mówi się "el agua", ale "esta agua" i "toda el agua"?

Chciałoby się rzec: "bo tak mówi la RAE, czyli Real Academia Española", która zajmuje się utrzymaniem jak najwyższych standardów języka hiszpańskiego. W praktycznej nauce języka hiszpańskiego (o którą przecież nam chodzi) nie ma sensu tracić czasu na roztrząsanie zagadek lingwistycznych, dlatego też po prostu zapamiętajmy, że takie słówka, jak zaimki wskazujące (czyli "ese", "este", "aquel") oraz wyrażenia, jak między innymi "poco - mało", "mucho - dużo", "demasiado - zbyt dużo", "otro - inny" czy "todo - cały" podobnie jak przymiotniki uzgadniają się z formą żeńską. Dlatego też powiemy "mucha agua" lub "toda el agua".

Uwaga! W niektórych opracowaniach pojawiają się informacje, według których forma "este agua" jest poprawna, tak mówi też wielu Hiszpanów. Kwestia ta wzbudza wiele kontrowersji, podobnie jak użycie niektórych spójników (jak na przykład y oraz e ), o czym należy pamiętać ucząc się tych zasad.

Bibliografia:

1. RAE Consultas
2. Hispanoteca.eu - Sustantivos femeninos con artículo el/un

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego z męskim rodzajnikiem w pigułce

Forma	Wyjaśnienie
El agua	Rzeczownik jednosylabowy z akcentem na "a" w liczbie pojedynczej
Las aguas	Liczba mnoga, rodzajnik nie koliduje z wymową, stosuje się więc rodzaj żeński
El agua fría	Przymiotnik stoi za rzeczownikiem i się z nim uzgadnia
El arte contemporáneo	Wyjątek, w liczbie pojedynczej rodzaj męski, w mnogiej żeński
Las bellas artes	Wyjątek, patrz powyżej
La misma agua	Przymiotnik przed rzeczownikiem, możemy użyć rodzaju żeńskiego
Esta agua (*Este agua)	Zaimek wskazujący, istnieje wiele kontrowersji co do poprawnej wersji
Toda el agua	Wyrażenie określające ilość, uzgadnia się z rodzajem rzeczownika

Lista często używanych słówek z tej kategorii

En español	Po polsku
El agua	Woda
El águila	Orzeł
El hacha	Siekiera
El alma	Dusza
El área	Strefa
El alba	Świt
El ala	Skrzydło
El aula	Sala wykładowa, klasa
El alma	Dusza
El habla	Mowa
El hambre	Głód
El ave	Ptak

Lista rzadko używanych słówek z tej kategorii

En español	Po polsku
El ágora	Główny plac, rynek w Grecji, agora
El aspa	Krzyżyk (symbol, skreślenie)
El acta	Protokół
El aura	Aura (która otacza człowieka)
El anca	Udko u niektórych zwierząt, np. ancas de rana - żabie udka
El ara	Ołtarz
El haba	Bób

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego z męskim rodzajnikiem - Ćwiczenia

1. Dopasuj przymiotnik w odpowiedniej formie do poniższych rzeczowników

hispano, frío, notarial, afilado, humano, bello, lleno, canino, blanco, herido

1. Las aguas............
2. El arma...............
3. Las …........... artes
4. El hambre..............
5. El habla...............
6. Las almas ….............
7. El aula..................
8. El acta..................
9. Las hachas...............
10. El aura.................

2. Przetłumacz na hiszpański

1. Woda w kranie jest zbyt ciepła.
2. Moja siostra studiuje sztuki piękne.
3. Jesteśmy bardzo głodni, a Wy?
4. To ptaki lecą na północ.
5. W auli jest 10 osób.
6. Anioły mają duże skrzydła.
7. Lubię bób z szynką.
8. Orzeł to ptak drapieżny.
9. Bardzo lubimy sztukę.
10. Wiesz, czy oni lubią żabie udka?

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego z męskim rodzajnikiem - Klucz odpowiedzi

1. Dopasuj przymiotnik w odpowiedniej formie do poniższych rzeczowników

hispano, frío, notarial, afilado, humano, bello, lleno, canino, blanco, herido

1. Las aguas frías
2. El arma blanca
3. Las bellas artes
4. El hambre canina
5. El habla hispana
6. Las almas heridas
7. El aula llena
8. El acta notarial
9. Las hachas afiladas
10. El aura humana