Subjuntivo po hiszpańsku - 4 sprytne sposoby
Dzisiejszy wpis to taki “cheat meal”, tyle że w nauce hiszpańskiego. I zanim przejdziemy do sedna, muszę wspomnieć, że absolutnie odradzam olanie subjuntivo czy jakiejkolwiek innej kategorii gramatycznej. Wyznaję bowiem zasadę, że skoro mamy się czegokolwiek uczyć, róbmy to porządnie i na 100%, nawet jeśli niektóre tematy są trudne. Z tego też powodu przypominam, że z informacji podanych poniżej należy korzystać rozważnie, a nie ze szkodą dla własnych postępów w nauce.
Zakładam więc, że Waszym głównym celem nie jest uniknięcie subjuntivo, a jedynie poznanie alternatywnych wyrażeń, które użycia trybu łączącego nie wymagają i które mogą przydać się w podbramkowych sytuacjach, kiedy, jak to mówią, “zapomnimy subjuntivo w gębie”, a będziemy chcieli, mimo wszystko, wyrazić się poprawnie. Całkiem jak z dietą, gdybyśmy pozwalali sobie na cheat meal przez cały tydzień, efekty byłyby raczej przeciwne do zamierzonych.
Od czasu do czasu zdarzają się takie sytuacje gramatyczne, gdzie hiszpański pozwala nam na zastosowanie dwóch konstrukcji - z subjuntivo lub indicativo/bezokolicznikiem. Ja, do tej pory, naliczyłam cztery. Przyjrzymy się im z bliska:
Al i nada más zamiast en cuanto
Aby uniknąć konieczności stosowania subjuntivo w zdaniu, które odnosi się do przyszłości, zamiast en cuanto użyjemy konstrukcji “nada más + bezokolicznik” lub “al + bezokolicznik”. Oba te wyrażenia odnoszą się do przyszłości kładąc nacisk na natychmiastowość akcji.
Bardzo ważna kwestia: konstrukcje z bezokolicznikiem mają sens jedynie wtedy, kiedy mamy jeden i ten sam podmiot w zdaniu. Dwa przykłady dla zobrazowania:
Te llamaré nada más llegar al aeropuerto - Zadzwonię do ciebie jak tylko dotrę na lotnisko.
Llámame nada más llegar al aeropuerto. - Zadzwoń do mnie jak tylko dotrzesz na lotnisko.
zamiast
Te llamaré en cuanto llegue.
De haberlo sabido zamiast si lo hubiera sabido
W zdaniach warunkowych z tym samym podmiotem również możemy zastosować niewielką sztuczkę, która polega na zastąpieniu “si” przyimkiem “de”, a formy subjuntivo zwyczajnym bezokolicznikiem. Jeśli w zdaniu mamy “lo” trzeba też pamiętać o doklejeniu tej części bezokolicznika, o czym obszerniej pisałam w tekście Miejsce zaimków po hiszpańsku.
W praktyce zdanie
Si lo hubiera sabido, habría comprado un seguro.
może wyglądać tak:
De haberlo sabido, habría comprado un seguro. - Gdybym to (był) wiedział, kupiłbym (był) ubezpieczenie".
Tak, po polsku nie używa się już podwójnego był od dawna, ale w tłumaczeniach warto o tym pamiętać gdzieś z tyłu głowy, bo fajnie zaznacza różnicę pomiędzy drugim i trzecim trybem warunkowym,
Cuando zamiast que
To będzie klasyczny przykład językowego sprytu. Czasowniki wyrażające ten sam ładunek emocjonalny, co “gustar” w połączeniu z “que” wymagają użycia subjuntivo. Jeśli jednak “que” zamienimy na “cuando”, pojawi się po nim indicativo.
Może to wyglądać o tak:
No me gusta que bebas a morro. - Nie podoba mi się to, że pijesz prosto z butelki.
No me gusta cuando bebes a morro. - Nie podoba mi się, kiedy pijesz prosto z butelki.
Niestety (a może właśnie na szczęście?) nie wszystkie czasowniki można tak sprytnie i łatwo pozmieniać. Muszą wyrażać ten sam ładunek emocjonalny i logicznie brzmieć. No i oczywiście w tego typu zdaniach również będziemy mieć do czynienia z bardzo subtelną różnicą w znaczeniu.
Menos mal que
To całkiem interesujące wyrażenie, ponieważ niezależnie od tego, czy dotyczy zdania twierdzącego czy przeczącego, wymaga użycia indicativo. Jest to o tyle ciekawe, że już wyrażenia typu “a menos que” lub “al menos que” wiążą się z użyciem subjuntivo, podczas gdy "menos mal", niczym samotna wyspa, subjuntvo nie uznaje.
Menos mal que możemy przetłumaczyć jako “całe szczęście, że”, a w praktyce zamiast powiedzieć:
¡Qué alivio que no se hayan dado cuenta! - Co za ulga, że się nie domyślili!
możemy ująć to w ten sposób:
¡Menos mal que no se han dado cuenta! - Całe szczęście, że się nie domyślili!
Różnica w znaczeniu, jak zawsze, jest, niemniej w przypadku sytuacji podbramkowo-kryzysowej (znanej po hiszpańsku jako un apuro), będzie jak znalazł.
